|
|
Projekte
Laesplenkske
 
|
Drek wie Sjtichting DOL offesjeeel begós waor mit häör werk, maakde ze óp verzeuk van B. en W. van de gemeinde Lankgraaf ein rie van veer laesplenkskes . Ze zint geteikend door Leo Henderikx. In de bokekas in ’t beukske ’óngerwies’ kint gae dao mier euver vinge. Edere gemeinde en sjool kint bie sjtichting DOL al ópvraoge euver dit sjpraok-projek. Ouch veur ’t oetveure van nuuj laesplenkskes veur ’t lesgebroek kint gae de sjtichting vraoge. |
Plaatsjnaam en sjtroatename in ’t plat
In 2004 vroog de Sjtichting DOL bie de gemeindje Heële ’t projek “Straatnaam- en plaatsnamenborden” aan. Dit besjting oet 2 deile:
1. Op de plaatsjnaamplate aan de oetvalswaeg van de gemeindje “Heerlen” en “Heële” te melde.
2. De sjtroatename midde in de sjtad ouch eine platte naam te geëve op apaarte sjildjes. De gesjiechte van de name kumt in ein beukske, dat gebroek kint waere bie beveurbeeldj sjtadswanjelinge.
De gemeindje leet wete gein sente te wille oetgaeve aan dit “cultuurbevorderende” projek. Versjije jaore later ueverlagte wae oppenu euver dit veursjtel mit inkele amtenaere en coördinator Roelof Braad. De naamplate zeen oeteindelik geplaats gewoare.
Dit plan woort in 2005 ouch veurgelag aan d’r Burgemeester en de wethaojers van d’r Lankgraaf. De Sjtichting DOL noom aktief deil aan de adviescommissie. De plaate zeen geplaats.
Deil 2 van ’t projek is oetgewirk gewoare; de sjtraotename mit daobie de vreugere name in ’t plat va Heële. Dat woort bekald mit dezelfde miense. Bekald woorte: ’t tówpasse van de sjildjes, de köste en d’r oetwaal van de sjtraoter.
’t Projek is nog neet oetgeveurd.
Lees, laes, loester
In 1997 zat de Sjtichting DOL mit geldelike hölp van de Provins Limburg ein expositie óp die ein gans jaor lank door Limburg trók, langs sjole en bibliotheker. ’t Drejde daobie óm Limburgse sjrievers, die ouch gaslesse verzörgde óppe sjool. Veur dit projek woort ein beukske “Laesvoor” samegesjteld, mit tekste van en euver de sjrievers. “Laesvoor” is nog te besjtelle.
Dit projekt woort veural ópgezat óm ’t sjpraokgebroek en ’t laeze get aan te zette. ’t Sjpraokgebroek óppe sjool en daoboete woort hiemit get brejer oetgewirk.
Meziekprojek - “musical”
Same mit basissjool De Horizon oet Gebrook zat Sjtichting DOL eine ’musical’ in ’t Limburgs óp. De door Ger Bertholet en Paulus van Hees gesjreve musical “Lewieke” woort ópgeveurd in de sjouwburg van Heële óp 30 oktober 1997, óp 2 en óm 7 oer. Alle basissjole in en óm Heële woorte daoveur geneujd. Mit dit meziekgebeure wilde Sjtichting DOL en de sjool de kinger sjpelend ’t Limburgs sjpraeke laote ervare. Opveel det ouch de lierlinge die van hoes oet gein Limburgs kalle, mit plezeer en sukses an ’t projekt mitdege. Later wees ’t zich oet det dit sjpraok-meziek-projek nao ein brejer perspektief geveurd had, waat sjpraok, meziek, mer ouch ’t óptrekke van kinger, en’t deilnumme van volwasse miense aan anger kultoeraktiviteite aangeit. Ederein dae óp de ein of anger meneer draan mit dee kinde zien grujmemente. Óm ganse bezóchte mier es doezend lüj de twie veursjtellinge.Meziekprojek-cd
Nao de musical woort ’t idee gebaore veur ein kinger-cd te make, mit leedjes oet “Lewieke” en get anger leedjes mit ein Limburgse teks, die oet ’t kingerlaeve kómme. Limburgse mezieksjrievers zagte drek toe óm hieveur ouch nuuj leedjes te sjrieve. Kingerkuurkes oet gans Limburg kaome nao de Marlstone-sjtudioos óm häör leedje te zinge. D’n ómsjlaag van de cd woort oet hónderde teikeninge van kinger gekaoze die mitdeje aan de teikenwedkamp. Veur mier euver de cd “Kinjerkraom” kiekt gae bie “artikele”Gebint
In 1996 vroge ein paar Limburgse sjrievers de Sjtichting DOL óm same ein tiedsjrif óp te zette. De naam zów waere “Gebint” (= verbinje). Ós provins had gein, en haet det nog altied neet, platform veur sjrievers van litteratuur in ’t Limburgs: proza, gedichte, tekste veur leedjes, toniel etc. Ouch euver anger aspekte van de kultoer zów door dees sjrievers in ’t plat gesjreve waere, - en wo neudig mit ein resumee in ’t Hollesj. Ein verzeuk óm subsidie bie de Provins Limburg óm dit wiechtig idee te kinne oetveure, woort aafgeweze.Aanvraog Erkinning
In 1995 deeg Sjtichtiing DOL es ierste de aanvraog óm de “Limburgse Taal, c.q. de dialecten”, te laote aanmerke es “Minderheidstaal, onder het Europees Handvest voor streektalen”. Veuraaf had Sjtichting DOL väöl euverlegk mit de Provins Drenthe en de Provins Friesland gehat óm de gesjtelde eise te prove en óm zo te kinne vassjtelle of ’t überhoops zin had óm dae Aanvraog te doon. Besjtuurlike en polletieke disketeringen euver de Neder-Saksische Spraok waore raeje ein verzeuk te doon oetgaon aan d’n Staatssikkertaris van Binnenlandse Zaken, d’n hier Mr.J.Kohnstamm. Minister van Óngerwies, Dr. Ir.Jo Ritzen, leet ós weite det óp grónd van ’t rapport van de Sjtichting DOL det ’r gein bezwaore waore veur de Erkinning. Waal goof me ós te kinne det dit verzeuk door de Provins mós gebeure. Sjtichting DOL haet ’t Rapport en ’t antwoard van de Minister gesjik nao GS mit de vraog óm same de aanvraog te doon. Daonao höbbe wae nieks mier gehuurd. Veldeke Limburg kreeg van de Provins Limburg de ópdrach en de monete óm de aanvraog te doon. Sjiek wah! van de Provins! Ós rapport is zoeget gans euvergenaome.Eine roman, twie sjpraoke
In 1996 brach Sjtichting DOL de ierste roman oet wo-in twie sjpraoke naevenein gesjreve zeen: ’t Limburgs en ’t Hollesj, óm ’t gebroek van ’t Limburgs naeve ’t Hollesj in ’t óngerwies te bevordere. Mier ónger ’artikele’ in de bokekas.Limburgkalender
In 1996 versjeen de ierste kalender in ’t Limburgs dae de Limburgse sjpraok en kultoer in alle aspekte ónger ein groot publiek bringt. Deze kalender, dae eder jaor weer oetkump, haet eine goje naam gekrege in Limburg, de res van ’t land en wiet dao boete. Ónger ’artikele’ sjteit mier. Waekblaad De Trompetter meukt ’t veur ós meugelik’t eder jaor ein nuj oetgaaf te doon.Algemein
Wae vertelle uch later in de tied euver nog anger projekte die de Sjtichting DOL haet gedaon, wie ’t in ’t Plat ómzette van de Suske en Wiske en de Asterixverhaole, ’t Limburghoes, ’t beneume van “de Streektaalfunctionaris”, Limburgse poskaarte.