Kapotte Lamp
Onder aan de steile Oliemolenweg bevindt zich een van de ingangen naar het Oude Aambos. Aan het begin staan enkele bankjes vanwaar uit de Caumerbeek te zien is. De banken verderop staan dichtbij het hertenkamp. De oude beek kreeg zijn natuurlijke loop terug in 2009, door een grondige opknapbeurt.
Als de vogels in het bos hun zang en roep onderbroken hebben voor de nachtrust, roepen aan de rand van het park nog enkele vogels in de stilte. Die geluiden blijken uit een lamp te komen bij de bankjes. Een lamp met zwakke verlichting, zo zwak dat ze de naam “Kapotte Lamp” kreeg.
Halverwege de paal zit een bordje met de verklaring:
“U staat voor “die kapotte lamp, kort voor het hertekamp” waar Wiel Knipa al in 1954 over zong.
Druk op de knop, sluit uw ogen, luister en ervaar hoe het hier was en altijd zal blijven.”
Deze lamp is het Knipa-monumentje, ter ere en ter nagedachtenis aan zanger Wiel Knipa. Gesponsord door Roland Oostwegel, goudsmid, en onthuld in 2002 door de bedenkers, CV De Winkbülle.
Knipa was een bekend Heerlens carnavals liedjesschrijver en zanger. Hij schreef vele hits, als “D'r lange Jan”, “D'r Oambusj” en “D'r sjunkelwals”.
Na het indrukken van de knop, zingt Wiel Knipa zijn lied “Kóm noa d'r Oambusj toe”.
Over de betekenis van de naam Aambos, in het Heerlens “Oambusj”, bestaan meerder verklaringen. Een ervan is dat het in de volksmond zo genoemd werd vanwege de ligging bij het vroegere sanatorium, het zgn. “Adembos”.
In vroeger tijden vormde het Oude en het Nieuwe Aambos een geheel met het Kapellerbos in Schaesberg en het Imstenraderbos. Door de verstedelijking verdwenen grote stukken van dit prachtige oude bos. In het Nieuwe Aambos stond ooit een sculptuur van Frans Peeters.
Het boek “In de schaduw van het Aambos” vertelt Douwe Tasma in 11 pagina's over de geschiedenis van het bos met de flora en fauna. Uitgegeven in 1980 door Stichting De Natuurgids Heerlen. Het Oude en het Nieuw Aambos worden gescheiden door de Oliemolenweg.
Foto: Leonie Robroek
Aambosbeeld
aan zoomboorden van groen
omarmen zich park en stad
op uiteenlopende wijze
waar wegen kruisten, toen
waar eens kruidentuinen
gebroederlijk naast heilige huisjes genazen.
wacht… laat los
los
de voet van het gas
rust… blijf even
laat los de vaart
van alledaagse dwazen
geniet nu… vergeet niet hoe het was
rust… blijf even
voordat groenvreters
en andere grondmonsters
weer de tanden zetten
in de levende herinnering
Mienne Oambusj
Went zoaterdes de sjoeël oet woar
da veëgde vier noa heem.
V'r kroge dan ing bótteram
ing doebbele mit zeem.
Da woar de mam ós wer ‘ns kwiet
mè wós woehin 't góng
Ze hoeët wal wie de ganse kluur
‘tzelfde leedje zóng:
refring:
Gank mit d'r Oambusj in,
gank mit d'r Oambusj in.
V'r gónt d'r zandbak in
en sjpieëlde sjtónde lank.
Kót an 't hertekamp,
beej die kapotte lamp,
dat is 'n plaatsj die waor
d'r pap al good bekank.
Went mit 'n vieftieën-zestieën joar
't hat get fossjer tiekt,
da weëd de renbaan rónkgesjneurd
bis dat e meëdje kiekt.
En how me dem dreej rundes lank
Verleëgde aa g'n erm,
Da zuchde me ‘ns deep en
Vroog dat leefste prieke werm:
Refr.
Gank mit d'r Oambusj in,
gank mit d'r Oambusj in.
Doa zette vier ós da
gemuutlig óp 'n bank.
Kót an 't hertekamp,
beej die kapotte lamp,
dat is 'n plaatsj die waor
d'r pap al good bekank.
Went da va vrijje trouwe kunt,
en mennig jöerke wer ‘ns
d'r kingerzeëge grutter mak,
da weëd 't leëve erns.
Mè sóndes puënt d'r pap de mam
en kniep dör vuur de sjpas,
da zeët he: doog de kinger aa
en zingt mit losse bas:
refr.
Gank mit d'r Oambusj in,
gank mit d'r Oambusj in.
Doa zette vier ós da
gemuutlig óp 'n bank.
Kót an 't hertekamp,
beej die kapotte lamp,
dat is 'n plaatsj die waor
d'r pap al good bekank.
Went da mit fieftig-zestig joar
't hat is oetgerbroes;
de kinger good getrowd zint en
't leëg woeëd i g'n hoes.
Dan zeët de mam: v'r gót ‘ns zieë
Of doa die bank nog sjteet!
D'r pap zeët: Joa, en of die lamp
't ummer nog neet deet…?
Tekst in het monumentje van Wiel Knipa