Nepomuk
Bij het gemeenschapshuis 't Leiehoes in het Schaesbergerveld staan twee beelden: De zaaier en Nepomuk.
Het bronzen beeldje van Johannes Nepomuk, geboren in Tsjechië, hangt aan de gevel en staat op een stenen blok. Nepomuk is de herkennen aan de attributen die hij bij zich draagt: het blad met kruis. Bij sommige andere afbeeldingen van deze heilige, die door de Europese adel sterk vereerd werd, houdt hij ook nog een vinger op zijn mond en zijn er vijf sterren rond zijn hoofd te vinden. In het levensverhaal van Nepomuk wordt duidelijk waarom.
Maar waarom Nepomuk in Heerlen terecht is gekomen, blijft nog een vraag.
Johannes Nepomuk heette eigenlijk Welfflin of Wolfflin en werd geboren circa 1335 in de Bohemen in het plaatsje Nepomuk. Als kind was Johannes vaak ernstig ziek. Door het constante gebed van zijn ouders werd hij genezen. Als dank daarvoor werd dit kind aan God opgedragen. Omdat zijn ouders welvarend waren kon hij gaan studeren. Dat deed hij eerst in het naburige klooster bij de cisterciënzer monniken, later in Praag en nog later in Padua aan de Universiteit waar hij de doctorstitel behaalde.
Hij werd pastoor in Praag en moderator van de Duitse kooplieden. Hij werd uiteindelijk vicaris van de bisschop in Praag. Van heinde en ver komen mensen naar zijn preken luisteren.
De koning van Wenceslaus IV, was berucht als tiran en gevreesd omdat hij wraak nam op mensen die het niet met hem eens waren. De Bisschop van Praag had ooit een van Wenceslaus hovelingen in de ban gedaan en daarom wilde de koning wraak nemen.
Johannes Nepomuk ontving van de koning het aanbod om aan het hof de Adventspredikaties te komen houden, maar Nepomuk weigerde dit.
Nepomuk was ook de biechtvader van de koningin, en op een dag wilde de koning weten wat zijn vrouw Nepomuk gebiecht had. Hij weigerde dit te vertellen.
Johannes werd daarom in 1392 gearresteerd en gefolterd en tenslotte vanaf de Karelsbrug in de Moldau gegooid. Hij verdronk.
De rivier zou zijn drooggevallen toen hij het water raakte en boven zijn hoofd werd een aureool met vijf sterren waargenomen.
Hij is bijgelegd in de Sint Vituscathedraal te Praag. Jan Nepomucky, zoals hij in Tjechië heet, werd in 1721 heilig verklaard door Paus Benedictus XIII. Bij het openen van de tombe in 1719 vond men zijn tong, die geheel gaaf was.
Beelden van de heilige Nepomuk staan gewoonlijk op bruggen. Hij wordt aangeroepen bij verdrinking en watersnood of extreme droogte, bij laster of valse aanklachten en is de patroon van de biechtvaders.
Het kruis in zijn armen wil zeggen dat hij een martelaar was.
Afgebeeld met kruis en een heiligenkrans bestaande uit vijf sterren rond zijn hoofd, staat hij op de brug in Swalmen, de enige plaats in Nederland waar zijn beeld op een brug geplaatst is.
Ook in Praag staat zijn bronzen standbeeld sinds 1683 op de Karelsbrug, die ook een bezienswaardigheid is omdat 28 heiligen zijn afgebeeld op de 17 peilers van deze 487 meter lange brug.
Het verhaal van Nepomuk kunt u ook lezen op marypages.com
In Bühlertann, op de brug over de Bühler staat ook een beeld van Nepomuk.
De Stichting Swalmen- Nepomuk heeft een website swalmen-nepomuk.com
Meer over Johannes van Nepomuk leest u op stpiusx.nl
Zijn feestdag is op 16 mei.
Foto's: Leonie Robroek
